Η επίθεση στη στρατηγικής σημασίας για τη Ρωσία γέφυρα Κερτς που συνδέει την ρωσοκρατούμενη Κριμαία με τη ρωσική ηπειρωτική χώρα, προκάλεσε έκπληξη τόσο τους Ουκρανούς όσο και τους Ρώσους με την κλίμακα και την εφευρετικότητά της, αφήνοντας τους ειδικούς να αναρωτιούνται ποιος ήταν υπεύθυνος για την επίθεση και πώς επιτεύχθηκε.
Από έκρηξη παγιδευμένου φορτηγού έως υποβρύχια επίθεση, στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες και αναλυτές έχουν διατυπώσει διάφορες θεωρίες για το τι προκάλεσε την έκρηξη του Σαββάτου στην οδική και σιδηροδρομική σύνδεση μήκους περίπου 20 χιλιομέτρων με τη χερσόνησο που προσαρτήθηκε από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν το 2014, αν και τα ευρήματά τους δεν είναι οριστικά.
Είναι πολύ νωρίς για να είμαστε οριστικοί για την αιτία της έκρηξης με βάση τις διαθέσιμες στο κοινό πληροφορίες
NR Jenzen-Jones, Ειδικός όπλων και πυρομαχικών, Armament Research Services @ Financial Times
Η γέφυρα αποτελούσε «εμμονή» για τους Ουκρανούς από τότε που κατασκευάστηκε, φέροντας την υπογραφή Πούτιν.
Ο Βίκτορ Αντρούσιβ, ο οποίος ήταν σύμβουλος μέχρι τον Ιούλιο στο υπουργείο Εσωτερικών του Κιέβου, είπε ότι συμμετείχε σε μια ομάδα εργασίας με τον στρατό για την έρευνα βιώσιμων επιλογών για την καταστροφή της.
Σύμφωνα με τον Αντρούσιβ, ο οποίος έχει ζητήσει δημόσια να καταστραφεί η γέφυρα εδώ και μήνες, κάτι τέτοιο «δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση». «Είναι ένα πολύ καλά προστατευμένο αντικείμενο — από τον αέρα, από τη θάλασσα, από το έδαφος».
Η πιο δημοφιλής θεωρία θέλει να πρόκειται για έκρηξη βόμβας από ένα λευκό φορτηγό που εντοπίστηκε σε βίντεο στο διαδίκτυο, κάτι που έσπευσε να προτείνει η Ρωσία, χωρίς ωστόσο να αναφέρει ποιος ενορχήστρωσε την επίθεση.
Βίντεο από κάμερες ασφαλείας που είδαν το φως της δημοσιότητας, καταγράφουν ένα φορτηγό, που φέρεται να προέρχεται από τη ρωσική πόλη Κρασνοντάρ, η οποία απέχει μια ώρα οδικώς από τη διάβαση, να κινείται δυτικά κατά μήκος της γέφυρας τη στιγμή της έκρηξης.
Ρώσοι αξιωματούχοι κατονόμασαν έναν 25χρονο άνδρα από το Κράσνονταρ, τον Σαμίρ Γιουσούμποφ, ως ιδιοκτήτη του φορτηγού, και είπαν ότι ένας μεγαλύτερος συγγενής, ο Μαχίρ Γιουσούμποφ, ήταν ο οδηγός.
Όμως, έπειτα από προσεκτική εξέταση του βίντεο, το φορτηγό φαίνεται να μην έχει καμία σχέση με την έκρηξη.
Το βίντεο δείχνει μια τεράστια βολίδα να εκρήγνυται ακριβώς πίσω και στη μία πλευρά του φορτηγού, καθώς αυτό αρχίζει να ανεβαίνει σε ένα υπερυψωμένο τμήμα της γέφυρας.
Σύμφωνα με το BBC, η ταχύτητα με την οποία άρχισε να διαδίδεται στους ρωσικούς κύκλους η θεωρία του παγιδευμένου με εκρηκτικά φορτηγού ήταν ύποπτη. Υπονοούσε ότι το Κρεμλίνο προτιμούσε την εξήγηση μιας τρομοκρατικής ενέργειας από μια πιο ανησυχητική πιθανότητα: ότι επρόκειτο για μια τολμηρή πράξη δολιοφθοράς που πραγματοποιήθηκε από την Ουκρανία.
Είναι εύλογη μια υποβρύχια επίθεση;
Η κακή ποιότητα του πλάνου έχει οδηγήσει σε διάφορες, λιγότερο εύλογες θεωρίες. Σε κάποια βίντεο φαίνεται ένα σκάφος να ταξιδεύει κάτω από τη γέφυρα τη στιγμή της έκρηξης. «Ενδεχομένως ένα τηλεκατευθυνόμενο εκρηκτικό με σκάφος με αισθητήρα έκρηξης την ώρα που περνούσε κάτω από μια κατασκευή;» έγραψε στο Twitter το OSINT Amateur, μια μικρή ερευνητική ομάδα ανοιχτού κώδικα.
Φωτογραφίες ενός μη επανδρωμένου θαλάσσιου drone που ξεβράστηκε στις ακτές της Κριμαίας που κοινοποιήθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης νωρίτερα φέτος, εντείνουν αυτή τη θεωρία, υποδεικνύοντας ότι η Ουκρανία μπορεί να είναι σε θέση να πραγματοποιήσει ένα χτύπημα μέσα από τη θάλασσα.
Ωστόσο, μια φωτογραφία από το κάτω μέρος της γέφυρας που κατέρρευσε, που κοινοποιήθηκε επίσης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δεν έδειξε σημάδια που θα υποδείκνυαν μια έκρηξη που ανεβαίνει από την επιφάνεια του νερού.
Χρησιμοποιήθηκε πύραυλος;
Οι περισσότεροι ειδικοί στην άμυνα πιστεύουν ότι αυτό το είδος επίθεσης ήταν απίθανο. Η γέφυρα ήταν απρόσιτη από πυραύλους HIMARS, ένα κατευθυνόμενο σύστημα πυραύλων πυροβολικού μεσαίου βεληνεκούς, τους οποίους προμήθευσαν οι ΗΠΑ στο Κίεβο και Αμερικανοί αξιωματούχοι άμυνας είχαν προειδοποιήσει ότι δεν επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν στη γέφυρα, σύμφωνα με Αμερικανό και Ουκρανό αξιωματούχο που επικαλούνται οι Financial Times.
Ποιος πραγματοποίησε την επίθεση;
Στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι οι υπηρεσίες πληροφοριών της Ουκρανίας είναι ο πιο πιθανός κλάδος του μηχανισμού ασφαλείας του Κιέβου που πραγματοποίησε την επίθεση.
Ο Αντρούσιβ είπε ότι η κοινή ομάδα εργασίας εξέτασε πυραύλους, μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα, υποβρύχια drones, σκάφη stealth και ένα φορτηγό βόμβα. Οι ουκρανικοί πύραυλοι δεν είχαν ακρίβεια σε αυτό το βεληνεκές και οι άλλες επιλογές χρειάζονταν εξειδικευμένα όπλα που δεν είχαν. Δεν κατέληξαν σε οριστική εκτίμηση.
Όμως, η στρατηγική της παραπληροφόρησης, της υπεκφυγής και της επίρριψης ευθυνών από την Ουκρανία και τους συμμάχους της για την τολμηρή επίθεση, τους επιτρέπει να διαχέουν παραπληροφόρηση ή τουλάχιστον σύγχυση, και αναγκάζει το Κρεμλίνο, καθώς και στρατιωτικούς μπλόγκερ με επιρροή και τηλεοπτικούς παρουσιαστές, να προσπαθούν να μαντέψουν τις δυνατότητες της Ουκρανίας.
Ο Μιχαϊλο Ποντόλιακ, σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, υποστήριξε μάλιστα ότι πίσω από την επίθεση βρίσκεται η εσωτερική διαμάχη μεταξύ διαφορετικών κέντρων εξουσίας στη Μόσχα. «Πρόκειται για μια συγκεκριμένη υλική εκδήλωση της σύγκρουσης μεταξύ των [υπηρεσιών πληροφοριών] από τη μία πλευρά και των [στρατιωτικών] από την άλλη», είπε στους FT.
Ως αποδεικτικό στοιχείο, επεσήμανε το γεγονός ότι το φορτηγό που φαίνεται στα βίντεο, κατευθυνόταν από τη Ρωσία στην Κριμαία. «Οι απαντήσεις θα πρέπει να αναζητηθούν στη Ρωσία», ανέφερε σε δήλωσή του.
Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν από την πλευρά του, αργά το βράδυ την Κυριακή δήλωσε ότι δεν υπάρχει «καμία αμφιβολία» ότι η Ουκρανία βρίσκεται πίσω από την έκρηξη, χαρακτηρίζοντάς την τρομοκρατική επίθεση.
